Deurne voor even het middelpunt van de Brabantse identiteit

DEURNE - In aanwezigheid van de commissaris van de koning, de burgemeesters van de gemeenten Deurne en Asten en veel geïnteresseerden uit alle delen van de provincie is in de kapel van het Deurnese congrescentrum Willibrordhaeghe op zaterdag 19 november een bijzonder Brabants project gepresenteerd. De Brabantse Hoeders onderzochten de identiteit van de Brabanders. Dat deden ze door middel van een inventarisatie van alle beelden die tot in de kleinste dorpen een uitdrukking zijn van die identiteit.

In Deurne maakte het beeld van Aantoon Coolen deel uit van de inventarisatie. In Asten het beeld van Jan die Smet op het Koningsplein. Someren deed zelfs mee met twee beelden: De Peelwerker en de Bouwvakker, beide op het Wilhelminaplein. In totaal staan er in Brabant 183 van zulke beelden, kunstwerken of objecten. Al deze beelden drukken ieder de eigenheid en de aard van een gemeenschap uit. Zo vertelt het beeld ‘De Peelwerker’ in Heusden dat dit dorp door de Heusdenaren zelf letterlijk met de hand tot stand is gebracht. Of als je in Asten bent en je ziet op het Koningsplein het robuuste beeld van Jan die Smet staan, dan weet je dat het dorp een innige relatie heeft met het gieten van klokken. 

Deurne op zijn beurt is provinciaal en landelijk bekend door de boeken van Antoon Coolen. Pieter Koolen, lid van heemkundekring N.H. Ouwerling typeert naar aanleiding van het beeld van Antoon Coolen de Deurnese mens als iemand die hard werkt en wars is van poespas. Pieter Koolen is een van de tientallen experts die aan het woord komen in het boek waarvan afgelopen zaterdag het eerste exemplaar werd aangeboden aan commissaris van de koning Ida Adema, burgemeester Greet Buter van de gemeente Deurne en haar Astense ambtgenoot Anke van Extel-van Katwijk. Alle drie waren lovend over het project. 

Piet Snijders uit Asten was een van de experts die uit de verschillende windstreken van Brabant waren uitgenodigd om een toelichting te geven. In dit boek worden alle 183 standbeelden en monumenten in even zoveel steden, dorpen en buurtschappen in Brabant beschreven. Van alle objecten zijn ook foto’s opgenomen. Behalve in een boek is het resultaat van het onderzoek verwerkt in een tentoonstelling die op reis gaat door de provincie. 

Het project is gerealiseerd door de Brabantse Hoeders. Dat zijn vrouwen en mannen die zijn onderscheiden met de Brabant Bokaal. De laureaten hebben zich verenigd in de Brabantse Hoeders. In de regio Deurne-Asten is Harry van der Loo een van deze Hoeders. Harry van der Loo is voormalig bestuursvoorzitter van Museum Klok & Peel. Samen realiseren Brabantse Hoeders jaarlijks een project waarmee de natuur en de cultuur van Brabant wordt ondersteund. 

Dit jaar was dat de inventarisatie van (stand)beelden, monumenten en objecten die de eigenheid en de aard van de gemeenschap waarin ze staan tot uitdrukking brengen. De benaming die de Hoeders hieraan gaven was die van ‘identiteitsbeelden’. De meeste van deze beelden zijn in de jaren ‘60, ‘70 en ‘80 van de vorige eeuw geplaatst. Ze staan dan ook voor een identiteit die sterk aan het veranderen is. Tijdens de presentatie werd dan ook een vervolgonderzoek aangekondigd naar de nieuwe identiteit die op dit moment ontstaat. 

Dan was er nog een tweede conclusie die de aandacht trok. Veel van deze beelden staan vaak in een verrommelde omgeving, zodat ze door struiken, geparkeerde auto’s, afval en wat al niet meer aan het oog worden onttrokken. Opgeroepen werd de beelden voortaan veel meer te waarderen als erfgoed. En, werd geadviseerd, plaats bij de beelden informatiebordjes en eventueel qr-codes zodat iedereen, met name ook de bezoeker, kan lezen wat Jan die Smet betekent voor Asten, Antoon Coolen voor Deurne, de Peelwerker en de Bouwvakker in Someren en al die tientallen andere beelden in Brabant.