Lezers schrijven: Onzin over Deurnes verleden

In de 50 jaar dat ik in Deurne woonde en er als historicus actief was heb ik regelmatig dezelfde onzin over het jaar 721 horen verkondigen. In drie publicaties van mijn hand heb ik geprobeerd het recht te zetten. Tevergeefs, zo blijkt nu. Er wordt of is volgens krantenberichten in Echternach een ‘acte’ opgehaald waarin te lezen zou staan dat in 721 een hoeve in Deurne met boerderijen aan Willibrord zou zijn geschonken.

De schenking van de Bakelse edelman Herelaef betrof goederen en mensen in Bakel, Vlierden en Deurne. Hij schonk die volgens de letterlijke tekst “aan de kerk van de heilige apostelen Petrus en Paulus en de heilige Lambertus, bisschop en martelaar, die wij onlangs hebben gebouwd in de plaats Bakel“. Aan de tekst van die schenking valt niet te twijfelen en aan de vertaling ervan ook niet, tenzij men bewust geschiedvervalsing wil plegen. Er werd dus niets aan Willibrord geschonken.

In het testament van Willibrord worden ‘bezittingen’ in Bakel, Deurne en Vlierden niet genoemd. Van Bakel en Vlierden weten we dat Herelaef die mogelijk zelf aan de abdij heeft geschonken. Dat blijkt echter pas uit het Cartularium Bertels, pag. 216, een bezittingenlijst van rond 1600. Over Deurne verder geen woord..... Pas in 1069 blijkt daar een kerk te staan die onder het gezag van de abt van Echternach viel, maar omdat Bakel de moederkerk ervan was is die Deurnese kerk zeer waarschijnlijk vanuit Bakel gesticht.

En dan de ‘acte’......

Een losse acte heeft nooit bestaan. De schenking van Herelaef is een inschrijving in een middeleeuws bezittingenregister, het Liber Aureus Epternacensis ofwel het Gouden Boek van Echternach, pag. 40 en 41. Het origineel berust in de Handschriftenabteilung der Forschungs- und Landesbibliothek im Schloss Friedenstein in Gotha. Een hoogwaardige digitale kopie heb ik in 2020 aan de tentoonstellingscommissie van de Willibrorduskerk toegezonden. In Echternach kan men hoogstens een kopie van die inschrijving hebben. Het stadsbestuur van Echternach heeft nooit iets te maken gehad met de registratie van de abdijbezittingen. Dit is dus een vierde poging om een en ander recht te zetten, maar het zal niet helpen. Men zweert bij de tekst van Ouwerling, die al van vóór 1900 dateert. Wie meer wil weten leze mijn publicatie uit 2017 “Deurne - Willibrord - Echternach 721-1795. Een vrome vervalsing ontmaskerd”, gratis te downloaden via Deurnewiki van de Heemkundekring.

Ton Spamer
historicus